Thế Giới Của Phú — Trần Việt Phú

“Thế giới của Trần Việt Phú” trở lại. 
 
Trần Việt Phú trở lại với bộ tranh mới được hoàn thành cuối năm 2014, sau hơn bảy năm, kể từ cuộc triển lãm tháng giêng năm 2007. Vẫn là thế giới với những cảnh vật mà  Trần Việt Phú tâm đắc chọn làm đề tài cho các tác phẩm của mình. Góc nhà cũ, bức tường cũ trong gian phòng trọ, khoảng ban công nhỏ xíu, hoặc khu ký túc xá sinh viên, khu vườn trong đêm, vườn chuối, luống rau… Những khung cảnh hiện hữu quen thuộc không hề xa lạ với bất cứ ai trong chúng ta.
 
Sau rất nhiều năm theo dõi Phú vật vã trong không gian đầy thử thách của anh, Tôi đã ngừng đặt câu hỏi rằng tại sao Trần Việt Phú không chọn một đề tài khác sang trọng hơn, hấp dẫn hơn, dễ làm cho số đông thỏa mãn rằng tài năng của Trần Việt Phú làm đẹp thêm cho bức tường của chúng ta. Sự duyên dáng – chắc chắn thừa. Sự hấp dẫn của một ánh sáng huyền ảo magic – chắc chắn anh biết cách làm. Sự khéo tay, tinh tế đã thuộc về bản năng. Trần Việt Phú dứt khoát khước từ điều đó. Điều anh hướng tới trong các tác phẩm của mình cũng không hẳn là sự cực đoan, hà khắc đến cùng trong các bố cục truyền thống của mình mà là sự dần buông bỏ chi tiết. Trần Việt Phú càng ngày càng ít chú trọng đến chi tiết có tính trang trí,gợi cảm. Bớt tập trung vào các hình thù sắc nét của thế giới đồ vật và không gian thiên nhiên trước mắt anh. Cái sự tả chi tiết, cái sự khéo léo trong cách đặt sáng để hút cái nhìn mà chúng ta luôn ngưỡng mộ thích thú ở những bức tranh của anh lại là cái anh muốn lược bớt. Buông bỏ để đi đến gần nhất điều anh mong mỏi là sự lơi lỏng, sự không gắng sức, sự thảnh thơi của từng bố cục. Sự chân thành trong bút pháp, sự chân thành khi diễn tả những góc khuất, sự ít tô vẽ nhất những thế giới đồ vật xung quanh. Và ở đó còn lại sự mộc và nguyên sơ đến ám ảnh trước mắt chúng ta. Ám ảnh bởi một không gian càng ngày càng loãng và rỗng. Tất cả chỉ còn nhịp. Nhịp của ánh sáng, của bóng đổ. Nhịp ngắn, dài, mờ ảo, không gian tĩnh và khe khẽ một giai điệu tự thân, một ánh nhìn và độ rung của ánh sáng. Thứ ánh sáng tự thân. Thứ ánh sáng ít ỏi yếu đuối, u uất, cô độc. Bao trùm tất cả là con người Trần Việt Phú, và sau cùng chính là cá tính sáng tạo của người nghệ sỹ.
 
Cái cảm quan tinh tường, tinh tế đến khắc nghiệt đó đã làm cho Trần Việt Phú nhiều lúc bế tắc và do dự. Bộ tranh dang dở cứ mỗi lúc một nhiều lên mà chẳng thể kết thúc. Nhưng anh không chấp nhận bỏ qua hay dừng lại. Chỉ như vậy, anh mới có thể thỏa mãn được mình và cái thế giới càng mộng mị của anh sẽ chạm được đến những góc khuất trong cảm nhận và cảm xúc của rất nhiều người trong chúng ta.
 
Như khi nghe một nghệ sỹ trình diễn ca khúc trên sân khấu chúng ta sẽ có nhiều cách để thoả mãn cảm xúc của mình qua những  chuyển tải của họ. Có thể là tiết tấu với lời ca đẹp đầy ý thơ về tình yêu, giàu triết lý về cuộc sống và cõi tạm. Có thể chất giọng của ca sỹ với sự hoàn hảo của kỹ thuật thanh nhạc với những nốt cao hay quãng thấp, nhưng chắc chắn  nghe một giọng hát hay ắt hẳn là ta phải cảm được đến tận cùng chất thô mộc  của giọng ca đó. Ở đó là  bản năng, là thứ đặc biệt, hẳn như một khối tinh khôi, được rút ra từ ruột gan, tuôn trào mà lại như là vô thức. Một sự nghiêm ngặt và tinh tường khi đánh giá về cái "chân" của nghệ thuật như vậy cũng là cách ta tiếp cận các tác phẩm của Trần Việt Phú. Khi thưởng thức các tác phẩm của anh, ta không cần gắn cho nó nhiều ý nghĩa cũng như màu mè của triết lý đi kèm. Hẳn nhiên ta sẽ nhận thấy ở đó có những mảnh gương soi, để ta hình dung và đo đếm được trạng thái cảm xúc của mình. Một thứ cảm xúc không ồn ào, lặng lẽ, đủ sâu và mạnh mẽ để ta biết rằng có những góc khuất của chính mình. Có những yếu đuối, có những yếu thế, có những bất lực,  có những tâm sự không dễ chia sẻ, có những ngạo nghễ trong cái vẻ ủ ê kia. Và chắc chắn đâu đó có cả những khắc khoải của một thân phận. Nghệ thuật là vậy. Nó là cá tính, là sự khác biệt, nó là nguyên bản.  Với tất cả những điều đó "nghệ thuật" với sức mạnh nội tại của nó mới có thể mang đến cho ta một thế giới của cái đẹp, cái tình, và bằng sự giản dị nhất của mình bất chấp thời gian, bất chấp những biến thiên của cuộc sống.