Mùa Xuân, chiêm bái Hình tượng Phật và cảnh giới Tam Bảo trên Lụa của 2 nữ tác giả Nguyễn Thị Hoàng Minh và Lâm Tú Trân, ta chợt thấy an nhiên và thanh tịnh cõi lòng. Quen thuộc đấy mà rất riêng tư và khác biệt.
Điều hấp dẫn trên những bức tranh chính là ở gam màu tươi sáng, đủ trầm mặc mà không nặng nề. Cùng với đó là những lớp hoa văn đồng hiện tỉ mỉ, chu viên, chợt mờ, chợt tỏ, mở ra cái thênh thang của cõi giới tịnh độ, bỏ qua chấp ngã những khái niệm thời gian để bước vào vô lượng. Từng lớp lang sắc nhị êm đềm, uyển chuyển, nhẹ nhàng, lan tỏa vào nhau, ẩn vào nhau, đằm sâu và ấm áp, gợi ra không gian thiền định đa tầng trên nền tơ lụa.
Khởi ý từ tranh thờ Phật giáo cổ xưa, tiếp thu chuẩn mực từ hình tướng Phật trên những tôn tượng cổ, các tác phẩm đạt tới độ chặt chẽ và trang nghiêm của bố cục, phép tắc của đặc điểm và tỉ lệ, mà vẫn gợi ra được sự khác biệt trong tạo hình.
Khác biệt ấy là sự chuyển biến rất tinh tế trong biểu cảm hình thể và sắc diện của các vị Phật. Phật Adida, Thích ca Mâu ni, Di lặc hay Bồ tát… đều được tác giả chuyển hoá nét “thanh văn tướng” bên ta, trong ta, mang đặc trưng tạo hình cá nhân, vượt ra ngoài khuôn mẫu, với diện Phật thánh thiện, thoáng nhẹ, gần gũi và đời thường, những thủ ấn quyết hồng nhuận, mềm mại và mũm mĩm, trẻ hóa và đủ đầy. Dường như, hình tướng Phật luôn hiện diện khi mà trái tim mỗi chúng ta khởi phát tâm độ lượng và lòng từ bi.
Tranh lụa với đề tài Phật giáo của Hoàng Minh và Tú Trân không phải là những bức tranh mang ý nghĩa thờ phụng mà là tác phẩm hội họa thể hiện hình tượng vị Phật trong lòng họ, biểu lộ những suy tư của bản thân trong tâm thế của những người trẻ. Xuất phát từ lòng yêu kính Phật trong sáng, hướng đến chánh niệm, tâm giác ngộ vượt qua sự phân biệt luân hồi hay niết bàn, tác giả đã kế thừa tinh hoa tạo hình Phật giáo của tiền nhân và đặt vào đó cách nghĩ, cách vẽ, cách biểu cảm và lý giải khác, mang đặc trưng của riêng mình. Có thể coi đây là thành công của hai nữ tác giả khi sáng tác tranh lụa về đề tài này.
Ngắm tranh, ta như thể được hoà mình cùng cảnh giới linh thiêng đó, được nương tựa vào những ngọn sóng dưới chân Bồ tát, nép mình bên đài sen tam thế nhiệm màu, chiêm bái Đức Phật Thích ca niêm hoa vi tiếu, để cảm nhận sự bình an, chuyển hoá tâm thức Adida, trụ tâm và tịnh tâm.
Nghĩa là, Phật luôn ở bên và che chở cho cuộc sống vô thường của mỗi chúng ta.
“Giới – Định – Tuệ thoát Ta bà
Tín – Hạnh – Nguyện sinh Tịnh độ”
Hà Nội, tháng Giêng năm Quý Mão - 2023
Họa sỹ VŨ ĐÌNH TUẤN