Giống như Hoàng tử bé trên hành tinh B612, nơi mà cậu được ngắm mặt trời lặn thỏa thích, với tổng cộng là bốn mươi bốn lần; Ngân cũng có hành tinh của riêng Ngân, nơi Ngân được ngắm Hà Nội thỏa thích, không phải chỉ là bốn mươi bốn lần như Hoàng tử bé, mà là vô kể.
Nhưng Ngân hơn đứt Hoàng tử bé ở chỗ là Ngân tự tạo ra hành tinh ấy cho riêng mình. Hành tinh mang tên Ký ức Hà Nội. Ký ức tượng hình ngay vào lúc Ngân rời xa thành phố quê hương. Nhiều chục năm đã trôi qua. Ký ức không nằm yên. Ký ức động cựa. Ký ức thở. Ký ức lớn lên. Ký ức sinh sôi. Ký ức len lỏi và bao trùm. Như những hàng cây cao lớn, rễ ăn sâu vào lòng đất từng ngày, còn phía trên, tán xanh cứ vươn lên cao mãi.
Hà Nội của Ngân cũng là Hà Nội của thế hệ Ngân, của cả những người đã xa hay còn đang gắn bó với thành phố này. Một đô thị lạ lùng, kiêu sa mà dịu dàng, trầm mặc mà rạng rỡ, cổ điển mà tân kỳ… Tất cả cứ thế mà từ tốn chậm rãi trễ nải hiện lên qua từng nét chì mảnh dẻ. Ngân từ hiện tại nhìn về thành phố thuở ấu thơ, như cách một đứa bé ngửa mặt ngắm những cụm mây trôi trên bầu trời, như cách một trò nhỏ tinh nghịch nhìn đồ vật qua chiếc kính lúp để thấy mọi thứ rõ nét hơn, lớn lao hơn, và cũng thuần khiết hơn.
Hà Nội cũ của Ngân không mất đi. Hà Nội cũ của Ngân còn đó. Dù mỏng manh, nhưng bền bỉ thủy chung như đám dây leo ôm lấy những bức tường vữa vôi đã tróc. Như những bậc thềm xôn xao lá sấu ngày cuối thu. Như những hành lang khu tập thể cũ ngập tràn nắng gió. Bằng cách vẽ, Ngân giữ lại Hà Nội cho mình. Cho cả những ai yêu mến đô thị ấy. Với những người còn dè dặt e ngại thì đây là cách Ngân mở ra và dẫn họ tới những góc đáng yêu đang bị khuất lấp bởi những những chao chát xô bồ mà thành phố này buộc phải "mặc" lên.
Ký ức về Hà Nội của Ngân bay lên. Bay lên nhưng không tan loãng mà tụ lại thành những cụm mây, để rồi biết đâu đấy, sẽ lại có những đứa bé ngẩng mặt lên ngắm nhìn những cụm mây ấy, và mỉm cười.
Tôi không biết vì sao Ngân chọn chì (bút chì) làm chất liệu sáng tác. Tôi cũng không thấy cần thiết phải hỏi. Bởi nhìn tranh là thấy sự gắn bó hữu cơ tự nhiên giữa Ngân và chất liệu. Ngân làm chủ được chì. Chì thỏa mãn được ý muốn của Ngân. Dung dị, mạch lạc, điều tiết được cảm xúc; và nhất là, nó tạo nên được hiệu ứng bảng lảng mơ màng, đúng như cách một người nhìn về quá khứ. Thành công của một người làm sáng tạo không nằm ở việc người đó xóa đi được ranh giới về giới hay về mặt địa lý. Mà là ở cách tạo dấu ấn cá nhân. Thành công của Ngân ở đây là Ngân cho người ta thấy chất đàn bà đậm đặc của mình, và tất nhiên, là cả “chất Hà Nội” - thứ mà nếu không yêu thành phố này đến cốt tủy thì khó có thể biểu đạt ra được.
Cuối cùng thì, Ngân đã tìm ra cách để trở về. Trở về với Hà Nội của chị. Một cách khả ái và trọn vẹn nhất.
Mời các bạn yêu mến nghệ thuật tới triển lãm MÂY KÝ ỨC của họa sĩ Đặng Kim Ngân (Đăng Ngân), diễn ra từ ngày 22/9/2024 tới hết ngày 13/10/2024 tại Hanoi Studio Gallery, 23-25 Mạc Đĩnh Chi, Ba Đình, Hà Nội.
Nhà văn, nhà báo
Quý Phạm
Comments